Jako adwokat często doradzam rodzinom, które dowiadują się o nagłym zatrzymaniu ich bliskich. Rozumiem, że taka sytuacja wywołuje strach i chaos – ale przede wszystkim trzeba zachować spokój i działać rozsądnie. Pierwszym krokiem jest ustalenie, gdzie i za co została zatrzymana osoba – najlepiej dzwoniąc na numer alarmowy lub bezpośrednio na komisariat z informacjami o zatrzymanym. Jeśli jesteś obecny przy zatrzymaniu osoby najbliższej zapytaj czego dotyczy zatrzymanie, z jakiej jednostki lub służby są funkcjonariusze i gdzie zabierają zatrzymanego. Sprawdź, czy funkcjonariusze przekazali zatrzymanemu pouczenia o jego prawach i powiadomili wskazaną przez niego osobę. Prawo gwarantuje bowiem, że o pozbawieniu wolności zostaje niezwłocznie poinformowana rodzina lub inna wskazana osoba. Jeśli jeszcze tego nie zrobiono, warto o to zapytać przy okazji kontaktu z organami. W pierwszej kolejności ważne jest zebranie jak najwięcej informacji, ponieważ będą one potrzebne adwokatowi. Oczywiście jest on to w stanie ustalić samodzielnie, ale znacząco przyspieszy to całą sprawę.
Pierwsze kroki po zatrzymaniu
- Ustal fakty: Spokojnie spróbuj dowiedzieć się, gdzie dokładnie jest osadzony Twój bliski i na jakiej podstawie .Jeśli znasz miejsce (konkretną jednostkę), możesz zadzwonić do dyżurnego. Pamiętaj jednak, że bez wniosku od zatrzymanego policja może odmawiać szczegółowych informacji – często na początku podaje jedynie ogólne komunikaty.
- Kontakt z rodziną: Upewnij się, czy funkcjonariusze poinformowali rodzinę. Formalnie policjant powinien zawiadomić najbliższych, jeśli taka była wola zatrzymanego. W praktyce jednak rodzinę może czekać mur informacyjny . Może się zdarzyć, że dowiesz się tylko tyle, że „zatrzymano Twoją bliską osobę” lub nic nie usłyszysz, mimo że ktoś tam na pewno jest. Warto więc wykorzystać każdą możliwą drogę – telefon do komendy, prokuratury lub nawet kontakt z policją w miejscu, gdzie podejrzewacie zatrzymanie – by potwierdzić lokalizację i ewentualny powód zatrzymania.
- Ustanowienie obrońcy w osobie adwokata dla osoby zatrzymanej: Podpisanie upoważnienia do obrony pozwala to wybrać adwokata i formalnie upoważnić go do działania przy zatrzymanym. Często zdarza się (zwłaszcza, gdy sprawę prowadzi policja), że zdezorientowana rodzina stara się wesprzeć zatrzymanego osobiście – tymczasem jedyną osobą, która ma prawo do bezpośredniego kontaktu od pierwszych minut, jest obrońca. Adwokat powinien być niezwłocznie dopuszczony do klienta. Dlatego od razu poinformuj funkcjonariuszy, że chcesz skontaktować się z adwokatem.
Prawa osoby zatrzymanej
Każdy zatrzymany ma szereg fundamentalnych praw, o których musisz pamiętać zarówno Ty, jak i bliska osoba:
- Prawo do informacji: Zatrzymany powinien zostać niezwłocznie poinformowany o przyczynach i podstawie prawnej zatrzymaniaTo oznacza, że już na komisariacie zna powód zatrzymania.
- Prawo do milczenia: Osoba zatrzymana ma prawo odmówić składania wyjaśnień i nie odpowiadać na pytania śledczych – nawet takie nieformalne – gdyż często to co powiemy znajduje się potem w „notatce urzędowej” w aktach sprawy. Pamiętaj w sytuacji zatrzymania policjant czy inny funkcjonariusz nie jest Twoim kolegą wykonuje swoje obowiązki, które często nie są zbieżne z Twoim interesem faktycznym czy prawnym, zanim cokolwiek powiesz poczekaj na adwokata. Twoje słowa, mogą być przeniesione do „notatki urzędowej”, która znajdzie się w aktach sprawy. Jeśli czegoś nie przemyślisz, powiesz nawet nieprawdę to ona będzie już w aktach sprawy, które zobaczy prokurator, a później sąd, który będzie decydować o Twojej najbliższej przyszłości nawet na kilka lat. Jako rodzina powinniście doradzić bliskiemu, by korzystał z tego prawa – brak natychmiastowych odpowiedzi nie może być przeciwko niemu wykorzystany.
- Prawo do adwokata: Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, zatrzymanemu niezwłocznie należy umożliwić kontakt z adwokatem oraz rozmowę z nim. Adwokat może doradzić, jak chronić interesy zatrzymanego i zadbać o prawidłowy przebieg przesłuchania.
- Prawo do powiadomienia bliskich: Zatrzymany ma prawo wskazać osobę bliską do powiadomienia o swoim zatrzymaniu. W praktyce oznacza to, że jeśli Twój krewny poprosił o powiadomienie Cię, funkcjonariusz powinien to uczynić. Jeśli tak się nie stało, rodzina powinna to zgłosić oraz domagać się spełnienia tego obowiązku.
- Prawo do tłumacza: Jeśli Twój bliski nie włada językiem polskim, ma prawo do bezpłatnego tłumacza na każdym etapie postępowania.
Przypominam, że konstytucja gwarantuje nietykalność i wolność osobistą – każdy zatrzymany ma też prawo do szybkiego odwołania się do sądu, jeśli jego wolność jest ograniczona Jeśli masz wątpliwości, czy jego zatrzymanie jest legalne (np. przekroczono dopuszczalny czas 48 godzin bez postawienia zarzutów), adwokat może wnieść zażalenie na zatrzymanie do sądu.
Komunikacja z organami ścigania
W rozmowie z policją, prokuraturą czy innymi służbami zachowaj spokój i rzeczowość.. Nie dajcie się wciągnąć w rozmowy, o szybkim przyznaniu się i wyjściu do domu – o losie zatrzymanego decyduje w pierwszej kolejności prokurator i sąd, a nie osoba, która Cię zatrzymała. Najlepiej trzymać się faktów i nie okazywać dezorientacji – zwłaszcza, jeśli funkcjonariusze próbują Was wyprowadzić z równowagi.
Natychmiastowy kontakt z adwokatem – dlaczego to ważne
Nie zwlekaj z wyborem i wyznaczeniem adwokata – obrońcy do sprawy. Jak zauważają eksperci, im szybciej zatrzymany otrzyma pomoc prawną, tym lepiej. Jako rodzina możecie skontaktować się z dowolnym adwokatem który, ma doświadczenie w sprawach karnych. Pamiętajcie, że rejonizacja nie ma tu znaczenia – adwokat może działać w całej Polsce
Już w pierwszych godzinach od zatrzymania obrońca może wiele zmienić: dopilnować, aby zatrzymany został poddany legalnej procedurze, uzyskać informacje od policji czy wnieść zażalenie na zatrzymanie.
Podsumowanie i kontakt
Twoje główne zadania po zatrzymaniu bliskiej osoby to: uzyskać możliwie jak najwięcej informacji o zdarzeniu, zapewnić wsparcie i niezwłocznie pomóc w kontakcie z profesjonalnym obrońcą – adwokat sprawy karne Wrocław. Jako adwokat pragnę podkreślić, że fachowa pomoc jest często konieczna już od pierwszych minut – nie czekaj na rozwój wypadków.
